در انجام فرایند ترمو وود و تبدیل چوب خام به ترمو وود، حرارت یکی از مهم ترین عوامل حساب میشود. حرارت دادن به چوب در حالت عادی در طی سه مرحله با مراحل مختلف صورت میپذیرد. که به واسطه حرارت دادن چوب خام میکروبها و قارچ های درون چوب از بین رفته و شیره و صمغ موجود در چوب خام کاملا خشک می شود. چوب خام یا چوب عادی تبدیل بهترموو می شود. بهتر است کمی از ساختار چوب بیشتر بدانیم …
برای توضیح کامل تر در مورد ترموو چوب و فرآیند ترمو وود به بررسی سه تعریف در مورد چوب ارائه میدهیم :
چوب، از نظر گیاه شناسی، بخش جامد و سخت زیر پوست ساقه درخت یا دیگر گیاهان چوبی است که به شکل بافت آوندی وجود دارد. چوب یکی از بهترین و سودمندترین مواد طبیعی در طبیعت است و بدون وجود آن انسان هیچ گاه نمی توانست به سطح پیشرفت و رفاه کنونی برسد. در زمان گذشته، چوب ابتدا، ماده ای حیاتی برای ساخت ابزارهای اولیه، خانه و قایق برای حرکت در رودها بود. سپس، برای ساخت اکثر اشیا و ابزارهای سودمندی که انسان در زندگی و جنگ ها از آ ها استفاده می کرد به کار رفت.
چوب تنها منبع طبیعی تجدیدپذیر است. نفت و زغال و دیگر معادن سرانجام روزی تمام خواهد شد، ولی جنگلی که خوب نگهداری شود بطور نامحدود به تولید چوب ادامه خواهد داد. چوب یکی از مفیدترین موادی است که ما در اختیار داریم. چوب محکم است اما می توان به سادگی آن را برید و به شکل های مختلف درآورد. بخش عمدهٔ چوب از تنهٔ درخت ها به دست می آید.
چوب یکی از قدیمی رین و ابتدایی ترین مصالح و مواد ساختمانی موجود در طبیعت است که بشر در طول تاریخ از آن استفاده کرده است.
چوب عبارت است از قسمت های داخلی ساقه و ریشه و شاخه درختان و درختچه ها که قابل تبدیل برای استفاده در مصارف گوناگون می باشد.و می توان با کار کردن بر روی آن به ارزش و مرغوبیت آن افزود.
چوب عبارت است از ماده ای جامد و فیبری شکل که دارای ساختمان پیچیده و سازمان یافته ای است و از هر طرف نایکسان و نابرابر است.از قسمت های داخلی ساقه، ریشه و شاخه درختان و درختچه ها که قابل تبدیل برای استفاده در مصارف مختلف می باشد.لازم به ذکر است چوب طبیعی دارای یکسری پیوند های مولکولی داخلی می باشد. که توسط این پیوندهای مولکولی، آب به داخل بافت های چوب نفوذ میکند. و یکی از مهم ترین مراحل تبدیل چوب عادی به چوب ترمو کار روی این بخش میباشد.
بعد از عملیات حرارتي ، میزان درصد رطوبت چوب به %۶-۴ كاهش يافته و چوب داراي ويژگي خاصی به نام ( تعادل رطوبتي ) مي شود. در نتيجه جذب رطوبت و تبادل حرارت چوب و محيط اطراف در آن به شكل قابل توجهي كاهش مييابد. كه اين عمل تأثيرقابل توجهی در ثبات ابعاد، كاهش ترك خوردگي و افزايش چشمگیر خواص عايق بودن الوارهای چوب ترمو (ترمووود) ايجاد مي نمايد.
تغییرات ابعادی به علت نم و رطوبت در تمامی مواد و متریال های طبیعت وجود دارد که در فصول سرما و گرما یعنی زمستان و تابستان به علت انقباض و ابساط شکل میگیرد. که خوشبختانه عدد این تغییر شکل در چوب ترمووود نسبت به سایر مواد حدودا زبر دو درصد می باشد
به علت شكستن و تجزيه همه سلولزها در چوب ترمو شده باكيفيت عالي، اين محصولات که به صورت بالقوه منبعی بسیار غنی و عالی برای حشرات است , دیگر منبع مغذي براي حشرات و قارچ هاي مولد پوسيدگي چوب نخواهندشد.
با نفوذ آب به داخل بافت های چوب ،رطوبت،برای مدت های بسیاری درون چوب باقی میماند. که این آب و رطوبت،با حرارت دادن به حد بسیار زیادی کاهش می یابد. و چوب تقریبا خشک میشود.بعد از این کار اگر چوب با آب هم در تماس باشد، به خاطر تغییرات شیمیایی که در فرآیند ترمو وود در چوب ایجاد شده است. آب به صورت سطحی روی چوب باقی میماند. و به سرعت هم تبخیر میشود.
یکی از مهمترین گرفتاریهای صنعت چوب ،بخصوص ترمو وود، جلوگیری از این تبادل رطوبتی است.زیرا موجب دفرم شدن و کج شدن محصولات چوبی می باشد.
شایان ذکر است در طی فرایند ترمو وود و تبدیل چوب به ترمو وود هیچ گونه مواد شیمیایی استفاده نمیشود. در ادامه مراحل انجام فرآیند ترمو وود رو به تفصیل در سه فاز جداگانه شرح داده شده است.
خشک کردن چوب در کوره امری ضروری برای تولید ترمو وود است. پروسه خشک کردن چوب و تولید ترمو وود در نواحی و مناطقی استفاده میشود که خشک کردن الوار در هوای آزاد عملی نیست؛ مانند مناطقی که میزان رطوبت هوا زیاد است.
خشک کردن چوب در کوره، و پروسه ی ترمو وود،یک روش صنعتی و استاندارد است و محصولی پایدارتر با محتوای معینی از رطوبت برجای می‌گذارد.
چوبی که در کوره خشک شده، آب و رطوبتِ کمتری دارد؛ در نتیجه در معرض باران و تگرگ و دیگر عوامل طبیعی ،که قرار بگیرد کمتر تغییر میکند.مانند عرشه کشتی و نواحی بیرونی ساختمان .و اگر در این موارد،ازچوب خشک نشده استفاده کنید در اثر رطوبت ترک می‌خورد؛ تاب برمی‌دارد و آب می‌رود.
در مرحله اولیه فرایندترمو وود ، از حرارت در کنار بخار آب استفاده می شود. بخار آب موجب ممانعت از ترک خوردن چوب هنگام حرارت دادن خواهد شد. و همچنین از بروز واکنش‌های شیمیایی درون چوب جلوگیری می کند. در فاز اول ترمو وود دمای چوب با کمک گرما و بخار آب در کوره ی حدود ۱۰۰ درجه سانتی گراد به سرعت افزایش پیدا می کند. و بعد از آن به مرور و یکنواخت بر دما افزوده می شود. تا به ۱۳۰ درجه سانتی گراد برسد. در این فاز سعی می شود تا میزان رطوبت چوب به حدود صفر کاهش یابد.
فاز ۲: حرارت‌دهی
چوب با دمای بالا طی فاز اول فرآیند ترمو وودخشک میشود. در فاز دوم باز هم افزایش دمای کوره تا ۲۲۵-۱۸۰ درجه سانتی گراد ادامه پیدا می کند. که بخار آب از آتش گرفتن چوب ممانعت می کند. پس از رسیدن چوب به دمای مورد نظر، بسته به کاربرد نهایی ترمو وود به مدت ۳-۲ ساعت در این دما باقی می ماند.
فاز ۳: رطوبت‌دهی و خنک کردن
در فاز آخر این فرایند، دمای چوب ترمو با پاشیدن آب به روی آن تقلیل می یابد. سپس با کاهش دمای چوب به ۹۰-۸ درجه سانتی گراد مجددا با کمک رطوبت دهی، رطوبت مناسب حدود ۷-۴ درصد دوباره به چوب بازگردانده می شود.
در مرحله ی حرارت دادن چوب ، دمای بالای اعمال شده به آن، موجب شکست سلولزی و تجزیه اسید و خروج صمغ و رزین چوب شده تا محیط رشد قارچ و حشرات و ریز ارگانیسم ها از بین برود.
وجود بخار آب در این مرحله، باعث ممانعت از آتش گرفتن چوب در پروسه تغییرات حرارتی می باشد..
به دلیل کاهش شدید رطوبت و صمغ موجود در آن، چوب فن آوری شده ترمو وود سبک تر شده و نصب آن راحت تر و فشار بر روی سطح زیرین کمتر است.
